Inngangur: Fullveldi Guðs og abstrakt hlutir

Eðli Guðs og fullveldi hans er ein djúpstæðasta spurningin í guðfræði og heimspeki. Áhugaverð umræða í þessu sambandi snýst um hvernig algert fullveldi Guðs hefur samskipti við óhlutbundna hluti eins og tölur, eiginleika og stærðfræðileg hugtök. Getur Guð verið fullvalda ef til eru óskapaðir, eilífir óhlutbundnir hlutir? Þessi spurning hefur ögrað bæði guðfræðingum og heimspekingum. Í þessari grein könnum við hvernig þessir óhlutbundnu hlutir geta ógnað sjálfræði Guðs og hvernig ýmis heimspekileg viðbrögð miða að því að leysa þetta mál.

Skilning á áskorun óhlutbundinna hluta

Við fyrstu sýn geta óhlutbundnir hlutir virst óviðkomandi spurningunni um fullveldi Guðs. Þegar öllu er á botninn hvolft eru þessir hlutir – eins og tölur eða rökrétt sannindi – til óháð hvaða líkamlegu formi sem er. Tilvist þeirra vekur hins vegar mikilvæga spurningu: Ef þessir hlutir eru til óháðir Guði, grefur það undan kröfu Guðs um að vera skapari alls? Ef þessir óhlutbundnu hlutir eru óskapaðir og eilífir, virðist sem eitthvað sé til fyrir utan vilja Guðs, sem stangast á við hefðbundinn skilning á Guði sem hinni sjálfbjarga veru sem skapar og heldur öllu uppi.
Þessar áhyggjur eru ekki nýjar af nálinni, en þær urðu sérstaklega aðkallandi fyrir guðfræðinga eins og William Lane Craig, sem lenti fyrst í áskoruninni á heimspekiráðstefnu. Hugmyndin um að óhlutbundnir hlutir séu til sjálfstætt og nauðsynlega – líkt og Guð – setti fram einn mest sannfærandi andmæli gegn fullveldi Guðs sem Craig hafði nokkurn tíma kynnst. Reyndar fannst honum það vera öflugri mótmæli en hefðbundin áskorun, eins og vandamál hins illa.

Platónskt raunsæi og tilvist óhlutbundinna hluta

Sú skoðun að óhlutbundnir hlutir séu til sjálfstætt er þekkt sem platónskt raunsæi. Samkvæmt þessari skoðun eru óhlutbundnir hlutir eins og tölur, eiginleikar og mengi endilega til og eru ekki háðir Guði. Þau eru tímalaus, rúmlaus og ekki líkamleg. Þetta skapar vandamál fyrir guðfræðinga sem halda að Guð sé eina nauðsynlega veran. Ef óhlutbundnir hlutir eru endilega til, virðast þeir keppa við sjálfsbjargarviðleitni Guðs.
Ómissandi rökin fyrir platónisma eru ein mest áberandi vörn þessarar afstöðu. Þessi rök segja að þar sem óhlutbundnir hlutir eru ómissandi fyrir bestu vísinda- og stærðfræðikenningum okkar, erum við verufræðilega skuldbundin tilvist þeirra. Til dæmis, þegar við segjum að „2 + 2 = 4,“ erum við að vísa til tölunnar 2 sem óhlutbundinn hlut sem fyrir er. Ef þessar tilvísanir eru sannar, þá hljóta abstrakt hlutir að vera til.
Hins vegar eru ekki allir guðfræðingar eða heimspekingar sammála þessari niðurstöðu. Sumir halda því fram að óhlutbundnir hlutir gætu verið skapaðir af Guði. Aðrir benda til þess að þessir hlutir séu alls ekki til og séu einfaldlega gagnlegir skáldskapar.

Alger sköpun og ræsingarvandamálið

Ein fyrirhuguð lausn á vandamáli óhlutbundinna hluta er þekkt sem „alger sköpunarstefna“. Þessi skoðun gefur til kynna að óhlutbundnir hlutir séu ekki óháðir Guði heldur séu þeir skapaðir af honum. Þannig myndi Guð halda fullveldi, þar sem allir hlutir – óhlutbundnir og áþreifanlegir – væru háðir honum fyrir tilveru sína.
Hins vegar, alger sköpunarhyggja lendir í verulegu vandamáli, oft nefnt „bootstrapping vandamálið.“ Þetta kemur upp þegar við skoðum eðli eiginleika, sem oft er litið á sem óhlutbundna hluti. Til dæmis, til þess að Guð geti skapað eiginleika þess að vera öflugur, verður hann þegar að vera öflugur. Þannig þyrfti Guð að eiga eignina áður en hann skapaði hana, sem leiðir til eins konar hringlaga.
Vegna þessa ræsingarvandamála hefur alger sköpunarhyggja ekki verið almennt viðurkennd sem raunhæf lausn. Þess í stað hafa heimspekingar snúið sér að öðrum aðferðum, eins og hugmyndafræði og and-raunsæi, til að samræma fullveldi Guðs við tilvist óhlutbundinna hluta.

Conceptualism: Abstract Objects as Divine Thoughts

Hugmyndahyggja er sú skoðun að óhlutbundnir hlutir séu ekki sjálfstæðar einingar heldur séu hugsanir í huga Guðs. Samkvæmt þessari kenningu eru tölur, eiginleikar og aðrir óhlutbundnir hlutir til vegna þess að Guð hugsar þá. Þessi nálgun passar vel við hina hefðbundnu guðfræðilegu skoðun að Guð sé uppspretta alls veruleika.
Í þessari skoðun eru óhlutbundnir hlutir ekki búnir til í hefðbundnum skilningi heldur verða til sem hugsanir í huga Guðs. Þetta varðveitir fullveldi Guðs vegna þess að þessir hlutir eru algjörlega háðir vitsmunum Guðs. Þannig er Guð áfram eina sjálfbæra veran og óhlutbundnir hlutir eru engin ógn við sjálfræði hans.
Hugmyndahyggja hefur verið vinsæl lausn meðal guðfræðinga og heimspekinga, þar á meðal Alvin Plantinga. Það forðast stígvélavandamálið og heldur því fram að Guð sé uppspretta allrar tilveru. Hins vegar krefst það sterkrar skuldbindingar við þá hugmynd að hugsanir geti haft sömu verufræðilega stöðu og líkamlegir eða sjálfstæðir óhlutbundnir hlutir.

Ant-raunsæi og skáldskaparaðferðin

Önnur lausn á vandamáli óhlutbundinna hluta er andraunsæi. And-raunsæismenn halda því fram að óhlutbundnir hlutir séu ekki til sjálfstætt. Þess í stað eru þeir gagnlegir skáldskapar eða eingöngu málvísindalegir venjur sem hjálpa okkur að skilja heiminn. Til dæmis, þegar við tölum um tölur eða stærðfræðilegan sannleika, erum við að taka þátt í eins konar „gervi“ sem gerir okkur kleift að starfa vísindalega og stærðfræðilega án þess að skuldbinda okkur til tilvistar óhlutbundinna hluta.
Innan and-raunsæis bjóða ýmsar undirkenningar upp á mismunandi skýringar. Einn af þeim áberandi er skáldskaparhyggja, sem gefur til kynna að staðhæfingar um óhlutbundna hluti séu rangar, en þær eru gagnlegar til að hjálpa okkur að skilja heiminn. Skáldskaparfræðingar halda því fram að rétt eins og við getum talað um skáldaðar persónur eins og Sherlock Holmes án þess að trúa því að þær séu til, getum við talað um tölur eða mengi án þess að trúa því að þær séu raunverulegar einingar.
William Lane Craig hefur, eftir margra ára nám, tekið upp form and-raunsæis sem hann vísar til sem „hlutleysishyggju“. Hlutleysishyggja heldur því fram að þó fullyrðingar um óhlutbundna hluti geti verið sannar, séu þær verufræðilega hlutlausar, sem þýðir að þær skuldbinda okkur ekki við tilvist hlutanna sem þeir vísa til. Þessi skoðun gerir ráð fyrir sannleika stærðfræðilegra staðhæfinga án þess frumspekilega farangurs að hleypa óhlutbundnum hlutum inn í verufræði okkar.

Niðurstaða: Samræma fullveldi Guðs við óhlutbundna hluti

Spurningin um hvort óhlutbundnir hlutir ógni fullveldi Guðs er djúpstæð. Þó að platónskt raunsæi sé áskorun, bjóða ýmsar heimspekilegar nálganir eins og hugmyndafræði og and-raunsæi leiðir til að viðhalda algjöru fullveldi Guðs. Hugmyndahyggja varðveitir tilvist óhlutbundinna hluta sem hugsana í huga Guðs, á meðan andraunsæi afneitar sjálfstæðri tilvist þessara hluta með öllu.
Eftir umfangsmiklar rannsóknir hefur William Lane Craig fundið heimspekilegan frið við hlutleysi, tegund andraunsæis sem forðast verufræðilega skuldbindingu við óhlutbundna hluti á sama tíma og hann viðurkennir gagnsemi staðhæfinga um þá. Þessi nálgun heldur því fram að Guð sé áfram eina sjálfbjarga veran, sem heldur uppi hefðbundinni skoðun á guðlegri geðshræringu.
Ef þú hefur áhuga á að kafa dýpra í þessa heillandi umræðu hvet ég þig til að horfa á samtalið í heild sinni: hér< /a>.