Wprowadzenie: Czy Bóg może zmienić zdanie?

Jednym z najbardziej intrygujących pytań, jakie często zadają ludzie, jest to, czy Bóg, będąc wszechwiedzącym, może zmienić swoje zdanie. To pytanie dotyka głębokich idei teologicznych na temat natury Boga, w tym Jego wiedzy, doskonałości i związku z czasem. W tym artykule zbadamy ideę boskiej wszechwiedzy, omówimy, czy Bóg może zmienić zdanie i przeanalizujemy odpowiednie historie biblijne, które wydają się sugerować, że Bóg rzeczywiście zmienia swoje decyzje.

Zrozumienie Boskiej wszechwiedzy

Wszechwiedza odnosi się do zdolności poznania wszystkiego, łącznie ze wszystkimi przeszłymi, obecnymi i przyszłymi wydarzeniami. Jeśli Bóg jest wszechwiedzący, nie tylko wie, co się stanie, ale zna także każde działanie, jakie podejmie. W tym kontekście koncepcja zmiany zdania przez Boga stanowi wyzwanie. Jeśli Bóg wie wszystko, łącznie ze wszystkimi przyszłymi działaniami i decyzjami, to co może skłonić Go do zmiany zdania? Aby Bóg zmienił zdanie, musiałby zdobyć nowe informacje lub wgląd, których nie miał wcześniej, co oznaczałoby ignorancję — coś sprzecznego z ideą doskonałej, wszechwiedzącej istoty.

Czy zmiana zdania wynika z niewiedzy?

Kiedy ludzie zmieniają zdanie, dzieje się tak zwykle dlatego, że zdobywają nową wiedzę lub ponownie rozważają swoje decyzje w oparciu o inne okoliczności. Na przykład możemy zdecydować się na inną trasę do domu, gdy usłyszmy o ruchu na drogach. Zmiana ta oznacza, że ​​wcześniej nie byliśmy świadomi pewnych informacji. Jednakże Bóg, będąc wszechwiedzącym, posiada już wszelką możliwą wiedzę. Dlatego nie musi zmieniać zdania, ponieważ przede wszystkim nigdy nie brakuje mu informacji. Jakakolwiek sugestia, że ​ ​Bóg zmienia zdanie, oznaczałaby, że jest On zdolny do błędu lub ignorancji – idei, które są sprzeczne z koncepcją doskonałej istoty.

Czy zmiana zdania jest oznaką niedoskonałości?

Niektórzy mogą argumentować, że zmianę zdania można postrzegać jako oznakę postępu lub poprawy. Dla skończonych stworzeń, takich jak ludzie, podejmowanie decyzji, uczenie się na błędach i zmiana sposobu myślenia są częścią rozwoju i stawania się lepszymi jednostkami. Ale jeśli chodzi o Boga, który jest już doskonały, potrzeba zmiany implikuje niedoskonałość. Jeśli Bóg jest doskonały, nie musi się rozwijać ani ulepszać. W przypadku Boga zmiana zdania oznaczałaby, że coś było nie tak z Jego pierwotną decyzją, co jest niemożliwe w przypadku istoty ucieleśniającej ostateczną doskonałość.

Dlaczego Bóg stworzył świat?

Często pojawia się powiązane pytanie o cel stworzenia. Jeśli Bóg jest doskonały i niezmienny, to po co miałby w ogóle cokolwiek stwarzać? Czy stworzenie wszechświata ulepszyło Boga, czy też wzmocniło Jego istnienie? Odpowiedź brzmi: nie – stworzenie nie przynosi korzyści Bogu. Zamiast tego jest to akt łaski, który ma przynieść korzyść stworzeniom takim jak my. Bóg w swojej nieskończonej dobroci stwarza z miłości, a nie dlatego, że potrzebuje czegokolwiek ze wszechświata. Jego doskonałość jest niezależna od stworzenia, a akt tworzenia Go nie zmienia ani nie ulepsza.

Pozorne przykłady zmiany zdania przez Boga w Piśmie Świętym

Biblia zawiera kilka historii, które na pierwszy rzut oka wydają się przedstawiać Boga zmieniającego zdanie. Na przykład w historii Jonasza Bóg ogłasza, że ​​zniszczy miasto Niniwa z powodu jego niegodziwości, ale gdy lud okaże skruchę, Bóg oszczędza miasto. Podobnie w Księdze Rodzaju Bóg wydaje się negocjować z Abrahamem w sprawie losu Sodomy i Gomory, sugerując, że może zmienić swoją decyzję w oparciu o prośby Abrahama.
Jak interpretujemy te fragmenty? Czy są dowodem na to, że Bóg może mimo wszystko zmienić zdanie? Wielu teologów twierdzi, że historii tych nie należy rozumieć dosłownie. Zamiast tego należy je rozumieć jako część szerszej strategii narracyjnej znanej jako „antropomorfizm”. Jest to środek literacki używany do opisania Boga w kategoriach ludzkich, pomagający nam utożsamić się z Jego działaniami i je zrozumieć. W tych opowieściach Bóg jest przedstawiany tak, jakby zmienił zdanie, ale są to narzędzia narracyjne, które ilustrują Jego miłosierdzie i interakcję z ludzkością, a nie dosłowne opisy Boskiego niezdecydowania.

Gatunek literacki narracji biblijnych

Aby w pełni zrozumieć te historie, musimy wziąć pod uwagę gatunek literacki Biblii. Wiele relacji biblijnych spisano w formie narracji — historii opowiedzianych z ludzkiej perspektywy. W tych narracjach Bóg jest często opisywany w sposób, który sprawia, że ​​Jego działania są dla nas zrozumiałe. Na przykład są fragmenty, w których Bóg jest przedstawiany jako „zstępujący”, aby zobaczyć, co dzieje się na Ziemi, lub jako nie wiedzący o pewnych wydarzeniach, dopóki one nie nastąpią. Jednakże opisów tych nie należy traktować jako filozoficznych czy teologicznych stwierdzeń na temat rzeczywistej natury Boga.
Tak jak Biblia opisuje Boga z ludzkimi cechami, takimi jak ręce, oczy, a nawet nozdrza, opisuje Go również jako osobę, która „zmienia zdanie”, aby Jego działania były bardziej zrozumiałe dla czytelników. Historie te mają raczej przekazać relacyjny aspekt interakcji Boga z ludzkością, a nie dosłowną zmianę w Jego wiecznej, niezmiennej naturze.

Związek Boga z czasem

Kolejnym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę, jest związek Boga z czasem. Ponieważ Bóg istnieje poza czasem, Jego spojrzenie na przeszłość, teraźniejszość i przyszłość różni się od naszego. To, co z naszej ograniczonej, doczesnej perspektywy może wydawać się zmianą zdania, może być częścią wiecznego i niezmiennego planu Boga. Bóg, który widzi cały czas jednocześnie, nie musi zmieniać swoich decyzji, tak jak to robią ludzie.
Na przykład, kiedy Bóg oszczędza Niniwę po tym, jak jej mieszkańcy odpokutowali, takie działanie zawsze było częścią Jego planu. Z ludzkiego punktu widzenia wydaje się, że Bóg zmienił zdanie, ale w rzeczywistości zawsze zamierzał działać w odpowiedzi na ich skruchę. W tym sensie działania Boga rozwijają się w czasie, ale Jego wiedza i wiedza pozostaną stałe i niezmienne.

Wniosek: niezmienna natura Boga

Podsumowując, idea zmiany zdania przez Boga jest niezgodna z Jego wszechwiedzącą i doskonałą naturą. Zmiana zdania jest zakorzeniona w niewiedzy, która nie może dotyczyć istoty, która wie wszystko. Chociaż niektóre historie biblijne mogą sprawiać wrażenie, że Bóg zmienia zdanie, są to środki literackie służące do przekazywania głębszych prawd o relacji Boga z ludzkością. Doskonałość Boga pozostaje niezmieniona przez wydarzenia stworzenia, a Jego działania są zawsze zakorzenione w Jego wiecznej wiedzy i niezmiennej woli.
Jeśli ten temat do Ciebie przemawia, zachęcam Cię do dalszej eksploracji, oglądając ten link do filmu do bardziej dogłębnej dyskusji na temat natury Boga i tego, czy może On zmienić zdanie.