Wprowadzenie: Zrozumienie Bożej wiedzy o przyszłości

Jednym z najbardziej zagadkowych aspektów teologii jest koncepcja Bożej uprzedniej wiedzy. Jak wszechwiedzący Bóg może przewidzieć przyszłość, która dla nas wydaje się niepewna lub wręcz niemożliwa do przewidzenia? W tym artykule zagłębimy się w wyjaśnienia filozoficzne i teologiczne, które pomogą wyjaśnić, w jaki sposób Bóg w swojej wszechwiedzy może poznać wszystko, łącznie z wydarzeniami, które jeszcze się nie wydarzyły.

Przewidywanie wiedzy i natura czasu

Pojęcie uprzedniej wiedzy stanie się łatwiejsze do zrozumienia, gdy zbadamy naturę samego czasu. Filozofowie często debatują nad dwiema kluczowymi teoriami czasu: poglądem „bez napięcia”, zgodnie z którym przeszłość, teraźniejszość i przyszłość istnieją jednakowo, oraz poglądem „napiętym”, zgodnie z którym tylko teraźniejszość jest rzeczywista, a przeszłość już nie istnieje, podczas gdy przyszłość jeszcze nie nastąpi.
Jeśli przyjmiemy pogląd pozbawiony napięcia, Boża wiedza o przyszłości stanie się prosta. W tym modelu wszystkie wydarzenia – przeszłe, teraźniejsze i przyszłe – są równie realne, tworząc czterowymiarowy „blok czasoprzestrzenny”. Bóg, istniejący poza tym blokiem czasoprzestrzennym, może postrzegać wszystkie wydarzenia, łącznie z przyszłymi, z taką samą łatwością, jak postrzega teraźniejszość. Z tego punktu widzenia przyszłość nie jest czymś nieznanym lub niepewnym, ale czymś już realnym i dostępnym Bogu.

Czy Bóg może „widzieć” przyszłość?

Jednym z wyzwań w zrozumieniu boskiej uprzedniej wiedzy jest nasza tendencja do rzutowania ludzkich ograniczeń na Boga. Często wyobrażamy sobie, że wiedza Boga jest podobna do wiedzy ludzkiej, jakby On w jakiś sposób „patrzył” w przyszłość. Ta analogia, choć pomocna w zrozumieniu tej koncepcji, jest błędna. Wiedza Boga nie jest percepcyjna w sposób, w jaki działa ludzka percepcja. Nie polega na „przewidywaniu” ani „patrzeniu w przyszłość”. Zamiast tego, Boża wiedza o przyszłych wydarzeniach wynika z Jego wrodzonego zrozumienia wszystkich prawd.
Zamiast postrzegać przyszłość jak człowiek o ograniczonych zmysłach, Bóg zna wszystkie prawdziwe twierdzenia z natury. Jego wiedza nie opiera się na obserwacji, ale na prawdziwości każdego twierdzenia, także tego, które dotyczy przyszłych wydarzeń. Na przykład zdanie „Jutro zjesz pizzę” jest albo prawdziwe, albo fałszywe. Bóg w swojej wszechwiedzy wie, co jest właściwe, bez konieczności patrzenia w przyszłość tak, jak my. Ten model wiedzy Boga znany jest jako model „konceptualistyczny”, w przeciwieństwie do wadliwego modelu „perceptualistycznego”, który moglibyśmy zastosować do siebie.

Konceptualistyczny model wiedzy uprzedniej

W modelu konceptualistycznym wiedza Boga opiera się na Jego wrodzonym zrozumieniu wszystkich prawdziwych twierdzeń. Obejmuje to wiedzę o przyszłości. Pomysł jest podobny do platońskiej teorii idei wrodzonych, według której ludzie mogą posiadać istniejącą wcześniej wiedzę, którą należy po prostu uświadomić sobie. Chociaż może to nie dotyczyć ludzi, działa to w przypadku Boga, który posiada pełną i doskonałą wiedzę.
Z tego punktu widzenia Boża uprzednia wiedza nie zależy od ograniczonych w czasie doświadczeń. Zamiast tego zna On przyszłość, ponieważ zna wszystkie prawdy, niezależnie od ich doczesnego umiejscowienia. Stwierdzenie „Jutro pójdziesz na spacer” jest albo prawdziwe, albo fałszywe i Bóg jeden wie, które. Dlatego Boża uprzednia wiedza nie jest zależna od wydarzeń rozwijających się lub urzeczywistniających się w czasie; odzwierciedla po prostu Jego nieskończone i doskonałe zrozumienie prawdy.

Czy przyszłość jest realna?

Można się zastanawiać, czy przyszłość musi być realna, aby Bóg ją znał. Odpowiedź leży w uznaniu, że przyszłość nie musi istnieć w taki sam sposób, jak teraźniejszość, aby Bóg miał o niej wiedzę. Podczas gdy ludzkie rozumienie wiedzy jest zakorzenione w doświadczeniu, percepcji i obserwacji, wiedza Boga przekracza te ograniczenia.
W modelu konceptualistycznym twierdzenia dotyczące przyszłości mają już wartość logiczną – albo prawdziwą, albo fałszywą. Opiera się to na zasadach logicznych, a nie na przyszłości „istniejącej” w sposobie, w jaki postrzegamy teraźniejszość. Bóg zna prawdziwość przyszłych wydarzeń, ponieważ rozumie wartość prawdziwości wszystkich twierdzeń. Wspiera to zasada dwuwartościowości, która stwierdza, że ​​każde zdanie ma jedną z dwóch wartości logicznych: prawdziwą lub fałszywą. Dla Boga poznanie prawdziwej wartości przyszłych wydarzeń nie polega na czekaniu, aż się rozwiną; chodzi o zrozumienie ich wrodzonej prawdy.

Problem czasu w Boskiej wiedzy

Natura czasu również odgrywa znaczącą rolę w zrozumieniu, w jaki sposób Bóg zna przyszłość. Jeśli postrzegamy czas jako dynamiczny, a realna jest tylko teraźniejszość, może się wydawać, że Bóg nie może znać przyszłych wydarzeń, ponieważ jeszcze nie zaistniały. Jednakże w pozbawionym napięć spojrzeniu na czas, gdzie przeszłość, teraźniejszość i przyszłość istnieją jednakowo, Boża wiedza o przyszłości jest prosta. Potrafi obserwować całość czasu jako kompletną całość.
Nawet jeśli przyjmiemy napięty pogląd na czas, wiedza Boża pozostaje nienaruszona. Twierdzenia dotyczące przyszłych wydarzeń, niezależnie od tego, czy miały one miejsce, czy nie, nadal mają wartość prawdziwą. Bóg zna te wartości od urodzenia, co oznacza, że ​​nie musi czekać, aż wydarzenia staną się rzeczywiste, aby je poznać.

Boża wszechwiedza i wolna wola człowieka

Ciekawe pytanie pojawia się, gdy pomyślimy o Bożej uprzedniej wiedzy i ludzkiej wolnej woli. Jeśli Bóg wie, co zrobisz jutro, czy to oznacza, że ​​ brakuje ci wolnej woli? Zupełnie nie. Boża wiedza o twoich przyszłych wyborach nie powoduje ani nie narzuca tych wyborów. Zamiast tego wie, co swobodnie wybierzesz, ale nadal to ty podejmujesz decyzję.
Na przykład, jeśli Bóg wie, że jutro na lunch zjesz sałatkę, Jego wiedza nie zmusza cię do dokonania takiego wyboru. Nadal masz swobodę wyboru; Bóg po prostu zna wynik twojego wyboru, ponieważ zna wartość twierdzenia: „Jutro zjesz na obiad sałatkę”.

Wniosek: Głębia Boskiej wiedzy

Podsumowując, Boża wiedza o przyszłości jest głęboko powiązana z Jego wszechwiedzącą naturą. Niezależnie od tego, czy postrzegamy czas jako statyczny blok czasoprzestrzenny, czy dynamiczny rozwój wydarzeń, Boża wiedza nie jest ograniczona czasem, tak jak go rozumiemy. Zna prawdziwość wszystkich twierdzeń, także tych dotyczących przyszłości, a wiedza ta pochodzi z Jego wrodzonego rozumienia rzeczywistości.
Zastanawianie się nad tymi ideami pomaga wyjaśnić, w jaki sposób Bóg może być zarówno wszechwiedzący, jak i poza ograniczeniami czasu. Jeśli intrygują Cię te koncepcje i chcesz zgłębić temat, polecam zapoznanie się z wnikliwą dyskusją w tym filmie: tutaj.