Introdución: Comprensión do argumento cosmolóxico

Un dos temas máis perdurables e debatidos en filosofía e teoloxía é a cuestión da existencia de Deus. Entre os moitos argumentos presentados ao longo dos séculos, o argumento cosmolóxico destaca como un dos máis persuasivos. Este argumento busca probar a existencia dunha “causa primeira” ou unha razón suficiente para a existencia do universo. Neste artigo, analizaremos o argumento cosmolóxico, exploraremos as súas variacións fundamentais e discutiremos como a ciencia moderna apoia as súas conclusións.

Que é o argumento cosmolóxico?

O argumento cosmolóxico é unha familia de argumentos relacionados que todos se centran na mesma pregunta básica: Por que existe algo? Máis concretamente, examina a existencia do universo e trata de explicalo a través do concepto de causa primeira: algo ou alguén que sexa responsable da existencia de todo o demais. O argumento suxire que debe haber unha razón ou explicación para a existencia do mundo, e esa explicación adoita identificarse como Deus, un ser transcendente máis aló do espazo e do tempo.

O argumento da continxencia

Unha versión do argumento cosmolóxico coñécese como argumento da continxencia. Este argumento postula que todo o que existe ten unha razón ou explicación para a súa existencia. A explicación pode ser interna, baseada na necesidade da súa propia natureza, ou externa, derivada doutra cousa. Segundo este punto de vista, o universo debe ter unha explicación para a súa existencia, e esa explicación é Deus. Este argumento foi apoiado por filósofos como Leibniz, que argumentou que o universo non pode ser autosuficiente e debe ter unha causa externa a si mesmo.
A idea de continxencia implica que a existencia do universo non é necesaria. Noutras palabras, o universo podería existir dunha forma diferente, ou quizais non existir en absoluto. O feito de que exista require unha explicación. O argumento suxire que a única explicación suficiente é un ser que existe por necesidade, un ser que non depende de nada máis para a súa existencia. Este ser é identificado como Deus.

O argumento dunha primeira causa temporal

Outra variación do argumento cosmolóxico é o argumento dunha primeira causa temporal. Este argumento é bastante sinxelo e segue unha estrutura lóxica sinxela. Comeza coa premisa de que todo o que comeza a existir debe ter unha causa. O universo comezou a existir, polo tanto, o universo debe ter unha causa. Esta causa, segundo o argumento, é Deus, o creador trascendente.
Este argumento foi un punto importante de discusión ao longo da historia. Durante a Idade Media, filósofos como Tomás de Aquino defendeuna contra o escepticismo. Non obstante, durante o período da Ilustración, figuras como David Hume e Immanuel Kant criticaron o argumento, o que levou a caer en desgracia durante algún tempo.

Renacemento na era moderna

No século XX, o argumento cosmolóxico experimentou un rexurdimento. Os filósofos modernos do mundo de fala inglesa comezaron a defender estes argumentos tradicionais con renovado vigor. Este período foi descrito como un “renacemento” da teoloxía natural, onde os argumentos da existencia de Deus están sendo reexaminados e apoiados polos pensadores contemporáneos.
Entre estes argumentos, o argumento cosmolóxico gañou unha atención significativa, en parte debido ao desenvolvemento de novos coñecementos científicos. O descubrimento da expansión do universo, a teoría do Big Bang e outros descubrimentos astrofísicos proporcionaron evidencias empíricas que apoian a idea de que o universo tivo un comezo.

Soporte científico para o argumento cosmolóxico

Un dos desenvolvementos máis emocionantes a favor do argumento cosmolóxico provén da cosmoloxía moderna. Na Idade Media, os filósofos non tiñan acceso á evidencia científica que puidese confirmar se o universo tiña un principio. En cambio, baseáronse no razoamento filosófico para argumentar en contra da idea dun pasado infinito ou dun regreso infinito de causas.
Non obstante, coa chegada dos descubrimentos astrofísicos modernos, agora temos sólidas evidencias empíricas de que o universo comezou a existir. A expansión do universo, observada a través de ferramentas como o telescopio Hubble, demostrou que o propio espazo e o tempo tiñan un punto de partida. Esta confirmación científica aliña a premisa do argumento cosmolóxico de que o universo non é eterno senón continxente.

O Big Bang e o comezo do universo

A teoría do Big Bang é unha proba fundamental que apoia o argumento cosmolóxico. Segundo esta teoría, o universo expandiuse desde un estado extremadamente quente e denso hai uns 13.800 millóns de anos. Esta expansión marca o inicio do espazo e do tempo tal e como os coñecemos. O concepto de principio finito do universo encaixa perfectamente co argumento dunha primeira causa. Se o universo tivo un principio, debe ter unha causa, e a causa debe ser algo fóra do espazo e do tempo.
Ademais, o axuste fino das constantes do universo, como a constante cosmolóxica, foi outro punto a favor do argumento. Os valores precisos destas constantes permiten a existencia de vida, e a probabilidade de que estes valores ocorran por casualidade é incriblemente baixa. Esta observación reforza a idea de que o universo foi deseñado intencionadamente, apoiando aínda máis a noción dun creador trascendente.

Harmonía filosófica e científica

A harmonía entre o razoamento filosófico e a evidencia científica é o que fai que o argumento cosmolóxico sexa tan convincente no clima intelectual actual. Os filósofos defenderon durante moito tempo a necesidade dunha primeira causa, pero agora a ciencia dálle un peso adicional a estes argumentos. A evidencia empírica recollida da cosmoloxía suxire que o universo tivo un comezo, e este inicio require unha explicación. O argumento cosmolóxico ofrece unha explicación coherente en forma de creador trascendente.
Aínda que algúns críticos argumentan que o universo podería xurdir por causas puramente naturais, sen necesidade dun ser divino, o argumento cosmolóxico segue sendo un tema robusto e moi discutido tanto nos círculos filosóficos como científicos.

Conclusión: un caso sólido para a primeira causa

En resumo, o argumento cosmolóxico presenta un caso poderoso para a existencia de Deus como a primeira causa do universo. Se o examinamos a través da lente da continxencia ou a través do argumento dunha causa temporal, queda a conclusión de que o universo non pode explicar a súa propia existencia. Os descubrimentos científicos modernos, como a teoría do Big Bang, apoian aínda máis a idea de que o universo tivo un principio, dando crédito ao argumento cosmolóxico.
Se estás interesado en profundizar neste tema, recoméndoche ver esta ligazón de vídeo onde se exploran estas ideas con maior detalle.